چه موقع نوار مغز بگیریم ؟

نوار مغز یا EEG نوعی تست است که به متخصص مغز و اعصاب کمک می‌کند تا فعالیت الکتریکی مغز را بررسی کند. این تست به سادگی و ظرف مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود اما در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب در کلینیک مغز و اعصاب طبیب  می‌تواند بسیار مفید و موثر واقع شود. در اینجا قصد داریم با نوار مغز بیشتر آشنا شویم و به این سوال پاسخ دهیم که چه موقع نوار مغز بگیریم؟ برای پاسخ به این سوال، با ما همراه باشید.

آشنایی با تست نوار مغز

تست نوار مغز نوعی آزمایش است که به طور معمول برای بیماران مبتلا به صرع استفاده می‌شود اما در تشخیص دیگر ناهنجاری‌ها و اختلالات مغزی نیز کاربرد دارد. برای انجام این تست، پدهایی تحت عنوان الکترود به تمامی نقاط سر وصل می‌شود و از طرف دیگر سیم‌هایی که به این الکترودها وصل هستند نیز به یک کامپیوتر متصل می‌شوند. امواج مغزی تماما بر روی کامپیوتر ثبت و پس از آن بر روی کاغذ چاپ می‌شوند. پزشک متخصص با بررسی امواج مغزی می‌تواند عملکرد مغز را بررسی کند.

کاربردهای این تست بسیار زیاد است؛ بنابراین می‌تواند طیف وسیعی از بیماری‌های مغزی را تشخیص دهد. با استفاده از نوارهای مغزی می‌توان آسیب‌های وارده به سر، تومور مغزی، سکته مغزی، آنسفالیت و التهاب مغز، اختلالات تشنجی، صرع، آنسفالوپاتی، زوال عقلی یا دمانس و مشکلات مربوط به حافظه را تشخیص داد. با تشخیص پزشک در صورت بروز هر یک از بیماری‌های ذکر شده، این تست انجام می‌شود تا عملکرد مغز به طور کامل زیر نظر گرفته شود.

نحوه انجام تست نوار مغز

برای انجام نوار مغز، بیمار بر روی تخت دراز می‌کشد و یا بر روی یک صندلی می‌نشیند. الکترودهای دستگاه بر نقاط مختلف سر وصل می‌شوند. در برخی از دستگاه‌ها کلاهی که بر روی آن الکترودهای ثابت وجود دارد روی سر قرار می‌گیرد تا تست انجام شود. پزشک از بیمار می‌خواهد که چشمان خود را ببندد و صحبت نکند. همچنین در برخی مواقع از وی می‌خواهد که تنفس خود را سریع و عمیق کند. در برخی موارد نیز بیمار باید به نور نگاه کند. به طور کلی پزشک برای تشخیص بهتر، اعمال مختلفی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد تا تاثیر آن بر روی مغز را ببیند. انجام این تست حدود 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد؛ اما در این مدت زمان، بیمار در حالت آسوده روی تخت دراز کشیده و یا روی یک صندلی نشسته است.

بیمار در حین انجام تست، هیچگونه دردی را احساس نمی‌کند و این تصور که جریان الکتریکی وارد بدن بیمار می‌شود، یک تصور کاملا غلط است. نکته‌ای که لازم است به آن اشاره شود این است که این تست کاملا بی ضرر و ایمن است؛ به این معنا که با استفاده از این تست و فرایند آن هیچ گونه آسیبی به بافت مغز وارد نمی‌شود بلکه امواج مغزی در واکنش به محرک‌های مختلف، مورد بررسی قرار می‌گیرند. علاوه بر این بیمار پس از انجام تست می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد و فعالیت‌های خود را آغاز کند. بنابراین جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد و بیماران می‌توانند با خیال آسوده این تست را انجام دهند.

چه موقع نوار مغز بگیریم؟

در مواقعی که بیمار مبتلا به بیماری صرع باشد و دچار حملات مختلف و تشنج شود باید نوار مغز گرفته شود. در چنین شرایطی انجام این تست کمک می‌کند تا پزشک نوع حمله و فعالیت مغزی را بررسی کند. علاوه بر این در بیمارانی که دچار بیهوشی و یا غش کردن می‌شوند، باید این تست انجام شود تا علت بیماری تشخیص داده شود. افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند نیز باید این تست را انجام دهند تا وضعیت مغز بعد از سکته مشخص شود. در صورتی که بیمار تصادف کرده و یا ضربه‌ای به طور مستقیم به ناحیه سر وارد شده باشد، این تست تجویز می‌شود. در سایر موارد در صورت تجویز پزشک باید این تست انجام شود تا روند دقیق درمان، مشخص گردد.

تفسیر نوار مغز چگونه انجام می‌شود؟

پس از اینکه نوار مغزی گرفته شد، پزشک امواج مغزی را تفسیر می‌کند. اگر فعالیت طبیعی مغز بدون قاعده و به صورت ناگهانی قطع و مجدد به صورت غیر عادی شروع شود، نشان دهنده یک اتفاق غیر طبیعی در مغز خواهد بود؛ این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار دچار تشنج شده باشد. تشنج‌های صرع این حالت را در مغز پدید می‌آورند. در تشنج‌های جزئی غالبا یک قسمت از مغز با وقفه ناگهانی مواجه می‌شود. در تشنج‌های عمومی، تغییرات در عملکرد کل مغز آشکار است. بنابراین بررسی امواج مغزی می‌تواند اطلاعات خوبی را در اختیار پزشک قرار دهد.

یکی از امواجی که برای تفسیر این تست مورد بررسی قرار می‌گیرد، موج آلفا است. این موج در زمانی که چشمان فرد بسته است نمایان می‌شود و به محض اینکه چشم بیمار باز شود و به چیزی نگاه کند، موج آلفا از بین می‌رود. نوع دیگر از امواج مغزی، موج بتا است. در موج بتا، فرد بیدار و چشمان وی باز است. این موج نشان دهنده فعالیت طبیعی مغز است. موج دیگر موج تتا است که با خواب فرد ارتباط دارد. موج آهسته تتا در زمان خواب نشان از طبیعی بودن حالت مغز دارد.

تفسیر دقیق و جزئی امواج مغزی باید توسط پزشک انجام شود؛ به دلیل اینکه این تست کاملا تخصصی است و تفسیر آن نیاز به دانش پزشکی دارد. متخصصان مغز و اعصاب با بررسی تست می‌توانند اختلالات مغزی و ناهنجاری‌های مربوط به آن را تشخیص دهند. بنابراین برای کسب اطلاعات صحیح از تست نوار مغزی باید حتما تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری را به متخصص مغز و اعصاب بسپارید.

جمع بندی و نتیجه گیری

در اینجا با تست نوار مغز و جزئیات مرتبط با آن آشنا شدیم. برای تشخیص صحیح بیماری‌ها و اختلالات مغزی، بهتر است تست نوار مغز را در مراکز درمانی معتبر و مجهز انجام دهید. در چنین مراکزی تست با دقت بالاتری انجام می‌شود و احتمال خطا به حداقل می‌رسد؛ در نتیجه پزشک می‌تواند تصمیمات مناسب‌تری را برای درمان بیمار اتخاذ کند.